Et yemeklerinin üzerine yerleştirilerek hem dekoratif bir süs hem de faydalarından yararlanabileceğiniz leziz bir bitki olarak karşımıza çıkıyor biberiye. Eski Anadolu kültüründe birçok yemeğin içerisinde bulunsa da zamanla bu yaygınlığı yitiren ve herkes tarafından kullanılmamaya başlayan bu eşsiz bitki, lezzet kattığı kadar hayata sağlıklı günler de ekliyor. Çoğu zaman pişmiş etin üzerine eklenen biberiyenin faydalarından yararlanmak için ise bir dal kadar kullanmak yetiyor.
Biberiye nedir?
Biberiye Akdeniz iklimine ait ve yaprakları iğneyi andıran yaz kış fark etmeksizin yeşil kalan bir bitkidir. Bilimsel adı olan rosmarinus kelimesi Latince dilinde denizden anlamına gelir. Bu ismin verilmiş olmasının sebebi ise hem çiçeklerinin mavi tonlara yakın ve bazen pembe ile mor tonlarda olması hem de bitkinin kıyı şeridinde yetişmesinden kaynaklıdır. Biberiyenin insanlık tarihi ile olan bağı ise oldukça eski dönemlere dayanmaktadır. Antik Yunan döneminde öğrenciler zihin açıcı olarak biberiye dallarını yakalarına takarlardı. Avrupa’da eski bir gelenek olarak ölülerin tabutları üzerine biberiye serpiştirildi ve cenazelerde insanlar ellerinde biberiye buketleri taşırdı. Bugün bile bazı Avrupa ülkelerinde bu gelenek devam ettiriliyor.
Biberiye faydaları
Özellikle iltihabın geçirilmesinde önemli rol oynayan biberiye insan vücudu için birçok fayda sağlıyor. Biberiyenin bilinen faydaları ise şu şekilde:
- Biberiye yüksek miktarda A, C, B6 ve B9 vitaminleri içerir. Aynı zamanda yapısında magnezyum, bakır, demir, manganez ve kalsiyum barındırır.
- İltihap giderici özelliği vardır. İç organlarda biriken iltihapları söker ve sindirimi kolaylaştırarak metabolizmayı hızlandırır.
- Kalp spazmı riskini düşürür.
- Kalp sağlığını korur ve damar tıkanıklığını da açar.
- Sinir hücrelerinin yenilenmesine yardımcı olur. Özellikle beyinde bulan sinir hücrelerine bağlı olarak gerçekleşen bunama, ataksi ve Alzheimer gibi hastalıkların önüne geçilmesini sağlar.
- Ödem attırıcı özellik barındıran biberiye yağ yakımını da hızlandırarak kilo vermeye yardımcı oluyor.
- Biberiye yapısında karnosol, rosmarinik, betülinik ve karnosol asit barındırır. Bu maddeler kansere karşı etkilidir. Biberiye bitkisinin özleri aynı zamanda cilt kanseri meme kanseri lösemi gibi kanser türlerine de iyi gelir. Tedavi amaçlı kullanılabilir.
Biberiye zararları ve yan etkileri
Biberiye az miktarda kullanımı ile sağlıklı bir hayat sunsa da uzman kontrolü dışında dozu arttırmak ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Akciğer ödemi, sürekli kusma hissi, spazm gibi yan etkilere yol açabilen biberiyeyi aşırı dozda kullanmak komaya girmeye bile yol açabiliyor. Hamile kadınlarda düşük riski de oluşturabilen biberiyenin aşırı kullanımı doğurganlığı da kısıtlıyor. Nane ve benzeri bitkilere alerjisi olanların ise tüketmemesi önemle vurgulanıyor.
Ödeme karşı biberiye çayı
Sıcak su içerisine serçe parmağı kadar boyda taze zencefil, bir dal biberiye ve tat vermesi açısından yarım tatlı kaşığı kadar bal ekleyerek karıştırın. Özellikle bal tamamen eriyene kadar karıştırmaya devam edin. Ardından 10 dakika kadar demlenmeye bırakın. Demlendikten sonra hazırladığınız çayı süzerek içebilirsiniz. Doğru ve düzenli tüketimi günde 1 fincan şeklinde olmalı ve ara verilerek tüketilmelidir.
Biberiye nerelerde kullanılır?
Biberiye dal olarak kullanılabileceği gibi baharat olarak da tat verici niteliğinde tüketilir. Genellikle kırmızı et yanına yakıştırılan biberiye tavuk ve balık ile de tüketilebilir. Aynı zamanda eski çağlarda dal şeklinde süsleme ve geleneklere dahil etme değeri taşıyan biberiye dünyanın pek çok farklı noktasında pek çok farklı özellikle kullanılmaktadır.
