Zencefil familyasından olan zerdeçal, kimi bölgelerde Hint safranı adıyla da bilinir. Antioksidan özelliğine de sahip olan bu Asya kökenli bitkinin kahverengi kabuğunun altında koyu turuncu etli kısmı bulunur. Taze zerdeçal ince dilimler halinde salatalarda kullanılabilir. Arzu edilirse zerdeçalla pilavlara doğal renk katılabilir, et yemeklerinde gerek et marine edilebilir gerekse de baharat olarak kullanılabilir.
Zerdeçal Ne İşe Yarar?
Bangladeş, Pakistan, Hindistan ve Çin gibi Güney ve Güneydoğu Asya ülkelerinde yetişen zerdeçal, zencefil familyasının bir üyesidir. Hint safranı adıyla da anılan zerdeçalın kahverengi kabuğunun altında etli, koyu turuncu renkte, hoş kokulu bir bölüm vardır. Yemeklerde baharat olarak kullanılan taze zerdeçal, B6 ve C vitaminlerinin beri yanında fosfor, potasyum, lif, manganez, magnezyum ve demir mineralleri bakımından oldukça zengindir.
Taze Zerdeçal Nasıl Tüketilir?
Toz haline getirilen şekline nazaran taze zerdeçal tüketimi daha yararlıdır. Taze zerdeçalda toz zerdeçalda bulunmayan birçok faydalı bileşen bulunur. Zerdeçalın işlenmesi esnasında besleyici niteliklerinin yok olmasına sebep olur. Toz halindeyken uzun bir süre bekletilen zerdeçal yararlı bileşen olan kurkumin seviyesinin düşmesine sebep olur.
Taze zerdeçalın lezzeti ve yapısı pek çok tarif için idealdir. Yemeklere hoş bir tat, koku ve renk katan zerdeçalın çayı da yapılabilir. Zerdeçalla;
- Hamur işlerine renk katılabilir
- Et marine ederken kullanılabilir.
- Çocukların sebze çorbalarında tercih edilebilir.
- Aromalı ve lezzetli bir süt hazırlanabilir.
- Hint usulü köri sos ve salatalar yapılabilir.
Taze zerdeçal, kabuğu soyulduktan sonra kolaylıkla dilimlenebilir ve rendelenebilir.
Zerdeçal Mucizesi
Natürel bir boya olan zerdeçal ile kumaş boyası ve saç boyası yapılabilir.
- Ona yararları ve rengi sebebiyle “bitkilerin sarı altını” adı da verilir.
- Pul biber, karabiber ve zeytinyağı ile beraber tüketildiğinde emilimi daha yüksek olur.
- Safran yerine tercih edilebilir.
- Bal ile zerdeçal karışımı soğuk algınlığında boğazı rahatlatmaya yarar.
- Eski zamanlarda turnusol kâğıdı yerine zerdeçal kâğıdının kullanıldığı bilinir.
- Zerdeçal başka baharatlar ile harmanlandığında hamur işlerine lezzet verir. Mesela; zerdeçal, tarçın, karanfil ve kakule gibi
Zerdeçal; çorba, salata, omlet benzeri yemeklere eklenebilir.
Zerdeçal Neden Taze Tüketilmelidir?
Hastalıklardan korunmada bitkideki bir maddeden ziyade tamamının tüketilmesi daha fazla yarar sağlar.
Taze Zerdeçalın Toz Zerdeçaldan Farkı
Taze zerdeçal, zerdeçal tozunda ve yağında olmayan pek çok yararlı doğal bileşen içerir. Mesela zerdeçal yağı, zerdeçalın işlenmesi esnasında kaybolur. Buna benzer pek çok faydalı zerdeçal bileşeninin işlenme vetiresinde yok olması besleyicilik niteliğinin düşmesine sebep olur. Taze zerdeçalın takribi % 6 ila 9’u yağdır. Zerdeçal yağı da antikanser bileşen kurkuminin emilimini fazlalaştırarak vücudun maksimum faydalanmasını sağlar.
Toz Zerdeçal Uzun Süre Bekletilir Mi?
Zerdeçalın toz şeklinde uzun süre bekletilmesi ihtiva ettiği temel faydalı bileşen olan kurkumin oranının düşmesine yol açar. Taze zerdeçal, daha sağlıklı hücrelere zarar veren serbest radikallere engel olan antioksidan bileşenleri kurutulmuş zerdeçala nazaran daha yoğun içerir.
Gıda güvenliği bütün dünyada mühim bir problemdir. Toz şeklindeki zerdeçal içerisine farklı dolgu maddelerinin eklenmesi, renklendiricilerin katılmasıyla kalitesiz ürünlerin pazarlanması benzeri kalite kontrol problemleri taze zerdeçal tüketilerek çözülebilir.
Taze Zerdeçal Nasıl Soyulur?
Taze zerdeçalın dış kabuğu soyacak aleti yerine çay kaşığı veya bıçak yardımı ile soyulabilir. Zerdeçalın koyu turuncu renk tonlarında etli bölümünün elleri boyamaması için eldiven kullanılabilir.
Taze Zerdeçal Nasıl Muhafaza Edilir?
Taze zerdeçal bir kese kâğıdı içerisine konularak buzdolabında gönül rahatlığıyla muhafaza edilebilir, bu şekilde küflenmelerin önüne geçilebilir. Zerdeçal, kabuğu soyulduktan sonra bal içerisinde 1 sene boyunca saklanabilir. Kök zerdeçal, kuru ve serin yerde birkaç hafta tutulabilir. Arzu edildiği takdirde taze zerdeçal, 9 ay gibi bir süreye kadar derin dondurucuda da bırakılabilir.