Kurban bayramında veya et alımı yapıldığı zaman, kıyma ile kuşbaşı haline getirilen etler; buzdolabının dondurucu kısmından çıkarıldıktan ve et çözülmesi sağlandıktan sonraki kısa bir zaman diliminde tüketilmelidir. Çünkü donmuş et çözüldüğü zaman, bakterilerle daha fazla temas eden bir hale gelir.
Daha sonra yeniden dondurulduğu zaman kıyma üzerinde kurtlanma olabileceği gibi, belirli süreden sonra tüketilmemiş olan et de kokma yapacaktır. Bu yüzden; çözülmüş kıymanın kaç gün dayanabileceği, hangi önlemler sonucunda daha uzun dayanabilecek olduğu ve çözülmüş kıymanın bozulup bozulmadığının nasıl anlaşılabileceği bilinerek kıyma tüketilmelidir.
Çözülmüş Kıymanın Dayanma Süresi Kaç Gündür?
Buzdolabından çıkarıldıktan sonra dolabın alt kısmına alınan kıyma, dondurucunun yüksek ısısı olmadığı için çözünme gösterir ve pişirilmeden önceki hazır haline gelir. Ancak tüketim sağlanmadıkça et üzerinde bakteriler artış gösterecek ve kıymanın bozulmasına neden olacaktır.
Dolabın alt kısmındaki kıyma, bu nedenle en fazla 3 gün içerisinde tüketilmelidir. Üç günden sonra kıyma üzerinde bazı bozulma emareleri görüleceği için, bozulmuş kıyma tüketimiyle gıda zehirlenmeleri yaşanabilir.
10-15 derecede saklanan kuşbaşı veya kıyma etlerde 4-5 günde kötü koku, 7 günde de yüzeyde yapışkanımsı veya salyamsı bozulma belirtileri gelişmektedir.
Çözülmüş Kıymanın Daha Uzun Dayanması İçin Neler Yapılabilir?
Dondurucudan alınan ve çözülen kıyma, olduğu gibi bekletildiği taktirde üç gün sonra tüketilemeyen ve atılması gereken bir kıyma haline gelir. Ancak bazı işlemlerle, çözülmüş kıymanın daha uzun süre dayanması ve bekletilmesi sağlanabilir.
Bu yöntemlerse:
- Kıymanın içerisine baharatların eklenmesi ve köfte haline getirilmesi sonrasında pişirme yapılır. Pişirilen kıyma, hazır olduğu zaman dondurucuya atılarak hazır yemek olarak tüketim için bekletilebilir.
- Kıymanın, ağzı kapalı ve hava almayan, eğer elde imkan varsa vakumlu olan bir alan içerisinde bulundurularak bekletilmesi gerekir. Çünkü, dondurucudan çıkan ve çözünme aşamasında olan kıymanın havayla teması sonrasında bakteriler yapışacaktır. Ancak hava temasının kapatılması, kıyma içindeki bakterilerin daha geç üretilmesine neden olur. Bu yöntem de çözülmüş kıymanın bir haftayla on güne kadar korunmasına yarayacaktır.
- Kıyma içerisine katılacak bir miktar tuz, etin doğal olarak korunmasını sağlar ve bozulma durumunu iki gün daha geciktirir.
Doğal olarak, çözülmüş kıymanın çöpe atılmasını engellemeye yönelik belirtilenler uygulanabilir.
Kıymalar ise işlenmemiş ürünlere göre bozulmaya daha açıktır. Bunda et hücre suyunun dışarı çıkarak besiyeri ortamı oluşturması ile kıyma makinasında mikroorganizmaların tüm kütleye yayılması ve değişen Eh değeri önemli rol oynar. Genel olarak karkastakine benzer flora bulunmakla birlikte, sayı daha yüksek bulunmaktadır.
Çözülmüş Kıymanın Bozulup Bozulmadığı Nasıl Anlaşılır?
Çözülmüş hale gelen kıyma, bazı belirtileri taşıyorsa bozulduğunun anlaşılması gerekir.
Çözülen kıymanın bozulduğunu gösteren belirtiler:
- Kıymadan bozuk kokusunun hafif de olsa duyulmaya başlaması, bozulma süreci devreye girerek çürümenin başlamış olduğunu gösterir. Koku oranında artış olması halinde bozulma şiddeti çok daha fazla olacaktır. Ancak bozulmanın derecesi ne olursa olsun, koku yapmış olan kıyma tüketilmemelidir.
- Kıyma üzerindeki kurtlanmalar, çözünmüş kıyma dolapta olsa dahi oluşabilir. Özellikle; kıymanın içi kısmıyla dış kısmı arasındaki çözünme durumu farklı olduğu için ortaya çıkan sıcaklık farkı, kıyma miktarının fazla olması söz konusuysa bakterilerin daha sık bir ortamda çoğalmasına ve kurt oluşuma neden olur. Bu durumda kıymanın evden çıkarılmış olması gerekir.
- Kıymanın renk olarak yeşile dönmeye başlaması, kıymanın artık bozulmuş olduğunu belirtir. Kıyma üzerindeki küf hücreleri, koku yapmamış olsa dahi kısa sürede kokacak kıyma üzerinde bu şekilde görülebilir.
Belirtilen durumlardan ayrı olarak; kıymada koku olmaması, herhangi bir görsel sorun olmaması ve yakın zamanda kıymanın çözülmüş olması halinde kıyma bozulmamıştır.
Kıymaların bozulmasının ilk belirtileri kokuşma hissi, bunu takiben sümüksü, yapışkan bir tekstür ile kendisini hissettiren aşırı bir bakteriyel çoğalma belirtisidir. Bu yapışkanlaşma, et yüzeyinin yumuşaması, sünme, liflenme hissi; yüzeyde aşırı bakteriyal çoğalmaya, bakteriyal hücre artışına ve et proteinlerinin normal konformasyonal yapısının bozulmasına işarettir.
