Ülkemiz tarım anlamında hem ithalat hem de ihracat konusunda öne çıkan bir ülke. İhracat kolunda ülkemizde yetiştirilen birçok farklı tarım ürünü yer alırken, ithalat kısmında ise bu tarım ürünlerinin yetiştirilmesi için gerekli olan mazot, gübre, ilaç ve sulama için gerekli olan enerji kaynakları yer alıyor. Üretim maliyetlerini etkileyen ithalatta fiyatların yükselişi sonucunda 2022 yılı ise tarım açısında zor bir yıl oldu.
Gübre fiyatları neden artıyor?
Gübre fiyatlarında artışlar aylardır devam ederken, artışların nedeni olarak global enflasyon ve enerji kaynaklarında yaşanan zamlar ön plana çıkmaktaydı. Fakat bu zamların ve enflasyonun başlamasından hemen önce, tetikleyici bir neden olarak Rusya – Ukrayna arasında yaşanan kriz patlak verdi. Bu durumda da Rusya tarafından ihracatı gerçekleştirilen gübrelerin ihracatı durduruldu ve sonuç olarak gübre alımında tüm dünyaya yüzde 15’lik bir etki yansıdı. Kaynak bakımından zengin bir ülke olan Rusya tarafından gerçekleştirilen gübre ihracatlarının gerçekleştirilememesi ise hem gübre fiyatlarında artışlar yaşanmasına hem de gübre alımında zorluklar yaşanmasına yol açtı.
Bu durum ise tarım sektöründe hali hazırda azalmaya başlatan gübre arz durumunu daha da kötü bir hale getirdi. Sonuç olarak ise tüm dünyada tarım ile ilgilenen çiftçiler tarafından gübreye erişimin zorlaşması sonucu kıtlık endişeleri giderek artıyor. Gübre alımında üretici konumunda bulunan ülkelerden olan Rusya tarafından ihracatların durdurulması sonrasında üretim azaldı ve bu durum da gübre fiyatlarında artışa neden oldu. Aynı zamanda azot gibi doğal gazların kullanılması ile üretilen gübrelerde fiyat artışları devam ediyor.
Gübre fiyatlarında son durum
Güncel gübre fiyatları hem üretilen gübreler için hem de ithal edilen gübreler için değişim göstermeye devam ediyor. 2022 yılı içerisinde yaşanan birçok olay ve durum sonrası etkilenerek zam alan gübreler için belirlenen güncel fiyatlara ait listelerde genel olarak Mart ayı ile birlikte yaşanmaya başlayan zam furyası sür meye devam ediyor. Gündemde henüz bir indirim haberi bulunmazken, güncel gübre fiyatları 2022 zamları sonrası şu seviyelerde görülüyor:
- DAP gübresi 1 ton: 15 bin 500 Türk lirası
- Üre gübresi 1 ton: 13 bin Türk lirası
- Can gübre 1 ton: 6 bin 850 Türk lirası
- 15.15.15 gübre 1 ton: 10 bin 700 Türk lirası
- 15.15.15 (Zn) gübre 1 ton: 10 bin 700 Türk lirası
- 20.20.0 gübre 1 ton: 11 bin 200 Türk lirası
- 20.20.0 (Zn) gübre 1 ton: 11 bin 200 Türk lirası
- Amonyum sülfat 1 ton: 7 bin Türk Lirası
2023’e kadar sürmesi bekleniyor
Gübre alımında yaşanan zorluklar sonucu tarım sektöründe bir çok ülke içerisinde zorluklar artarak karşımıza çıkıyor. Tarımda yaşanan maliyet artışları ile birlikte gerilemeden en çok etkilenen ülkelerden biri olan ülkemizde de hem gübre fiyatlarında artışların hem de bu gibi maliyet zamları sonucu ortaya çıkan üretim azlığının 2023 yılına kadar sürmesi bekleniyor. Gübre alımında eğer geçekten 2023 yılına kadar zorluklar yalanmaya devam ederse, bu da önümüzdeki aylarda üretimde daha büyük kıtlıkların ortaya çıkabilmesi endişesini doğuruyor. Eğer çiftçi üretimin yaptığı tarım ürünlerinden yeteri kadar kar edemezse, bu durumda yeteri kadar gübre alınmayacak ve bu durum üretilen miktarın ve verimin her geçen ay ile birlikte daha da düşmesine yıl açacak.
