Son yılların en çok gündem olan konularından biri olan Emeklilikte Yaşa takılanlar için yapılan düzenlemelerde geri sayım devam ediyor. Son aylarda birçok farklı formül denemesi yapıldı ve bu denemeler sıklaştırılıyor. Her bir yeni formül ile birlikte EYT’de yeni döneme yaklaşıyoruz. EYT’de yeni yapılan açıklamalar ile birlikte hazırlanan planlamaların bazıları Avrupa usulü, bazıları ise günle durumlar ele alınarak hazırlanan planlamalar.
EYT’de yeni formül mü geliyor?
EYT yani Emeklilikte Yaşa Takılanlar için yapılan düzenlemelere her yeni açıklama ile birlikte yeni bir formül ortaya çıkarılıyor. 8 Eylül 1999 öncesi emekli olanlar için emekliliği hak etme koşullarının değiştirilmesi ile birlikte birçok deneme yapılıyor. Yeni sigorta dönemine geçilmesinin ve emeklilik planlarının değiştirilmesinin öncesinde sigortalı olan bireyler emeklilikte yaşa takılmaları ile birlikte bu konuyu gündeme getirdi. Devlet tarafından düzenleme çalışmaları başlatıldı ve 2022 yılında sıklaştırılan bu çalışmalar ile birçok farklı formül ortaya çıktı.
Ortaya çıkarılan formüllerden bir tanesi ise Avrupa Emeklilik Sistemi. Avrupa ülkelerinde kullanılan bu sistem ile birlikte EYT sorunu ortadan kaldırılabilir. Eğer bu sistem ülkemizde işlenirse, EYT sorunu kalkacak ve bireyler yaşı beklemeden sigorta günlerini tamamlamaları halinde emeklilik hakkı kazanacak. Ancak bu sistemin işleyişinde kişiler emekliliğe yaş olarak kalan her yıl için aylıklarında kesinti yaşıyor. Sistem kapsamında bireyler emeklilik yaşlarına geldiklerinde ise kesintiler durduruluyor. Şuan için açıklanan formüller arasında en çok dikkat çeken formül Avrupa Emeklilik Sistemi oldu.
EYT için en geç tarih Ocak ayı
EYT sorununda sona yaklaşıldığının sinyali verilmeye devam edilirken, yapılan düzenlemeler ile birlikte formülü son halinin en geç Ocak ayına kadar Meclis’e sunulması bekleniyor. Sunulacak olan formül ile birlikte emeklilik sisteminin nasıl değişeceği, maaşların nasıl yatırılacağı ve EYT sorununa nasıl bir çözüm getirileceği de belli olmuş olacak. Aynı zamanda yeni bir sistem gelmesi halinde maaş hesaplamaları konusunda da bazı değişimlere gidilecek. Sürecin bu kadar uzun sürmesinin sebebi de hem 1999 öncesi hem de 1999 sonrası sigortalı olan bireylerin mağdur edilmemesi için çalışmaların devam etmesi.
Güncel emeklilik sistemi nasıl ilerliyor?
Ülkemizde emekli olmak isteyen bireylerin 1 Ekim 2008 tarihi il yürürlüğe gren 5510 sayılı Sosyal Sigortaları ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile emekli yaşı kademeli olarak yükseltildi. Bu kanun kapsamında prim ödeme günü işçilerde 7200, esnaf ve çiftçilerde ise 9000 güne çıkarıldı. Kanunun yürürlüğe girmesi ile birlikte kadılarda emeklilik yaşı olan 58 ve erkeklerde emeklilik yaşı olan 60 yaş sınırı kademeli olarak yükseltiliyor ve 2048 yılında bu yaş cinsiyet fark etmeksizin 65 olacak.
EYT formül düzenlemeleri ne durumda?
EYT yani Emekllikte Yaşa Takılanlar için belirlenecek olan yen dönem formülleri denenmeye ve sunulmaya devam ediyor. sunulan formüller kapsamında hem 1999 öncesi hem de 1999 sonrası sigortalı olan bireyler için mağduriyet sorunu ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar devam ediliyor. Maliyet hesaplamaları EYT’de kilerin ne seviyede yararlanacağını da belirleyecek şekilde analizlere tabii tutuluyor. Gelecek olan düzenlemeler kapsamında ise ya Avrupa Emeklilik sistemi uygulanacak ve kesintiler ile emeklilikte yaş sorununa çözüm bulunacak ya da en geç Ocak ayında sunulması beklenen yeni formül ile kişilere özel bir emeklilik sistemi dahil olacak.
