İnsanların pek çoğu geçimlerini asgari ücret üzerinden sağlar. Aldıkları ücret yeterli olmayanlar ise, ekstra işler yaparak gelirlerini artırmak isteyebilirler. Asgari ücret yıl boyunca tartışılan bir konu olmakla birlikte, yıl sonunda daha çok gündeme gelen bir konu haline gelir. 2021 yılının sonuna gelinirken, pek çok kişi asgari ücretin 2022 yılında ne kadar olacağıyla alakalı incelemeler yapar. Asgari ücret ne kadar artsa da, insanlar geçimlerini sağlama konusunda sorunlar yaşayabilirler.
Asgari Ücret Görüşmeleri Ne Zaman Yapılır?
Asgari ücretle alakalı görüşmeler, çoğunlukla yıl bitimine yakın sürelerde yapılmaya başlanır. Bu görüşmelerde ortaya çok farklı rakamlar çıkabilir. Bu rakamlar tahmini olmakla birlikte mutlaka değişiklikler olabilir.
Asgari Ücreti Kimler Belirler?
Asgari ücret her yıl düzenli olarak belli kurallar çerçevesinde belirlenen bir ücrettir. Bu ücret belirlenirken belli kurallara uyularak hareket edilmesi gerekir. Asgari ücreti ancak asgari ücret komisyonu belirleyebilir. Asgari ücret komisyonu ise, Çalışma Bakanlığı tarafından belirlenen kişilerden oluşur. Tespit edilen üyelerden bir tanesi başkanlık yapar ve diğer kişilerle ilerler.
Asgari ücret belirleme sırasında başkan dışında komisyonda yer alan diğer kişiler ise şunlardır;
- Çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı çalışma genel müdürü ve yardımcısı
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı Güvenliği Genel Müdürü ya da yardımcısı
- Devlet İstatistik Enstitüsü Ekonomik İstatistikler Dairesi Başkanı veya yardımcısı
- Hazine Müsteşarlığı temsilcisi
- Devlet Planlama Teşkilatından konuya dahil edilen daire başkanı ya da yetkili bir görevli
- Bünyesinde en fazla işçi bulunan işçi kuruluşunun değişik işkolları üzerinden seçmiş olduğu 5 temsilci gibi kişiler, komisyonda yer alır. Bu kişiler olmadan komisyon oluşturulmuş anlamına gelmez.
Asgari Ücret Belirlenirken Nasıl Bir Yol İzlenmelidir?
Asgari ücret belirleneceği zaman takip edilmesi gereken bir yol vardır ve buna göre ilerleme kaydedilebilir. Bunun için net bir tarih yoktur fakat öncesinde haber verilir ve toplanması sağlar. Bakanlık çağrısı yapılacağı sırada en az 10 üyenin katılımının olması gerekir. Çoğunluk esası neyse ona göre hareket edilebilir. Eşit sayıda bir oy varsa, komisyon başkanının vermiş olduğu oy değerlendirilir.
Asgari Ücret Zam Pazarlıkları Ne Zaman Başlar?
Asgari ücret belirleme konusu oldukça zorlu aşamalardan gerçekleşerek yapılır. Belirlenecek olan asgari ücret için, zam pazarlıkları da yapılır. Yapılan zam pazarlıkları, asgari ücretin belirlenmesinde çok büyük etkiye sahiptir. Asgari ücret sadece düşük gelirli olanları değil, çok fazla kişiyi yakından ilgilendiren bir konudur. Asgari ücret için zam pazarlıkları çoğunlukla kasım ayında yapılır. Yapılacak olan bu ücret belirlenmesi, 7 milyon çalışan kişiyi yakından ilgilendirir. Bu nedenle her ayrıntısı çok dikkatli bir şekilde takip edilir.
Asgari Ücretin Belirlenmesinde Etkili Olan Faktörler
Asgari ücretin belirlenmesinde etkili olan birden fazla faktör vardır. Dolayısıyla çok fazla kişiyi ilgilendiren ve iş hayatını yakından ilgilendiren bu ücret belirlenirken dikkatli olunması çok önemlidir. Bu ücretin belirlenmesinde etkili olan faktörlerden bazıları şunlardır;
- Ülkenin sosyal ve ekonomik durumu
- Ücretli olan kişilerin geçinme indeksleri
- Geçim şartları
- Fiilen ödenmeye devam edilen ücretler gibi faktörler, asgari ücretin belirlenmesinde etkili olan faktörlerden bazılarıdır. Bunun dışında konulara da değinilebilir. Fakat öncelik olarak bu konular ele alınır.
Asgari Ücret Belirlemesinde Ayrımcılık Var Mıdır?
Asgari ücret belirlenirken, bu konuda yetkili olan makam ve kurum, kişi ya da kişiler ayrım yapmadan karar vermek zorundadırlar. Asgari ücret belirleneceği zaman dil, din, ırk, mezhep, engellilik, siyasal düşünce gibi konular dikkate alınmaz. Herkese eşit miktarda bir ücret çıkartılır ve yıl boyunca bu ücret üzerinden çalışan kişilerin maaş alması sağlanır. Bazı yerlerde asgari ücretin altında işçi çalıştırılması büyük bir suçtur. Fark edildiği zaman işletmeye gerekli olan cezai yaptırım uygulanır. Komisyonun belirlemiş olduğu asgari ücret bütün iş kollarını kapsar.
Asgari Ücret Yüzdesi Nasıl Belirlenir? 2022 Asgari Ücret Tahmini
Asgari ücret belirleme sırasında belli bir yüzde üzerinden hareket edilir. Ücret oranları her sene değişiklik gösterebilir. 2020 yılında yüzde 12.1 iken, 2021 yılında yüzde 21.26’lık bir artış olmuştur. Bu da bu yüzde oranının değişken olduğunun anlaşılabilmesinin en önemli göstergesidir. 2022 yılında ise enflasyonun yüzde 5 üzerinde bir refah payı ile birlikte belirleneceği hesaplanırsa artışın yüzde 22,63 olacağı tahmin edilebilir. Brüt ücretin 4.385 TL, net ücretin de asgari geçim indirimi (AGİ) dâhil 3.460 TL geçeceği tahmin ediliyor.
Asgari Ücretin Etkileneceği Durumlar Nelerdir?
Asgari ücret gerçeği ile yaşayan kişiler, yaşam kalitelerini de bu ücrete uygun olarak belirlerler. Asgari ücret belirlendikten sonra bu ücretlerle birlikte pek çok zamda gerçekleşir. Kira, fatura gibi ihtiyaçlarda asgari ücretin etkilendiği durumlardandır. Bu ihtiyaçlarını karşılamak isteyen kişiler asgari ücret ile yetinmek zorunda kaldıkları için, ihtiyaçları kısma yoluna gidebilirler. Bu da insanların hayatlarında farklı alışkanlıklarının olmasına neden olabilir.
Asgari Ücret Belirleme Süreci Nasıl İşler?
Asgari ücret belirleme için bazı süreçler vardır. Bu süreçler asgari ücreti belirleme konusunda aşamalar kaydedilmesini sağlar. Bu konuda yetkiye sahip olanlar toplantı yaparak asgari ücretin belirlenmesini sağlarlar. Toplantılar 4 kere olacak şekilde yapılır ve son toplantıdan sonra ne kadar asgari ücret alınacağı netleştirilir. Sonrasında ise halka duyurularak ne kadar olacağı hakkında bilgi sahibi olunması sağlanır.
Asgari Ücret Ne Zaman Alınmaya Başlanabilir?
Asgari ücret için belirleme süresi vardır ve belirme süresinden hemen sonra alınmaya başlanamaz. Bir kişinin o yıl için belirlene asgari ücret ile maaş alabilmesi için şubat ayını beklemesi gerekir. Asgari ücret almak isteyen kişiler ilk olarak çalışır ve daha sonra ücretlerini alabilmek için şans elde edebilirler. Kendi işini yapan ya da asgari ücret üzerinden maaş almak zorunda olmayanlar bu konuda daha şanslıdırlar. Çünkü asgari ücreti alabilmek için beklemelerine gerek yoktur. Kendi kazançlarını yaptıkları işle sağlayabilirler.