Zamanla birlikte teknoloji gelişiyor. Bu teknolojik gelişimler yıllar içinde meslekleri ve çalışma hayatlarımızı da etkiliyorlar. Geçmişte çok önemli olan meslekler yavaş yavaş önemlerini yitiriyorlar. Gelecekte revaçta olan meslekler ise aşağıda görebilirsiniz. Geleceğimizi planlarken, geleceği görmek oldukça önem taşıyor.
İşgücü Piyasası Araştırması’ndan elde edilen veriler ile geleceğin mesleklerini sektör ayrımı olmaksızın değerlendirilebilir. Ayrıca sektörel olarak değerlendirmek de mümkündür. Bu bağlamda, gelecekte ön plana çıkması beklenen meslekler sektörel olarak aşağıda sıralanmıştır.
Bilgi ve İletişim sektöründe; “Yazılım Mühendisi”, “Bilgisayar Mühendisi”, “Yazılım Elemanı”, “Yapay Zekâ Uzmanı”, “Mobil Yazılım Uzmanı”, “Büyük Veri (Big Data) Uzmanı”, “Veri Bilimci” “E-Ticaret Uzmanı”, “Elektrik – Elektronik Mühendisi”, “Elektronik Teknikeri”
Toptan ve Perakende Ticaret sektöründe; “E-Ticaret Uzmanı”, “Agronom”, ”Bilgisayar Mühendisi”, “Gıda Mühendisi”, “Satış, Pazarlama Analisti”, “Sipariş Hazırlama Görevlisi”, “Makine Teknikeri”, “Yazılım Mühendisi”, “Sosyal Medya Uzmanı”, “Web Tasarımcısı”
Finans ve Sigorta Faaliyetleri sektöründe; “Blockchain Uzmanı”, “Bulut Bilişim Uzmanı”, “Dijital Pazarlama Elemanı”, “İş Zekâsı Uzmanı”, “Siber Güvenlik Uzmanı”, “Veri Analisti”, “Network ve Güvenlik Mühendisi”, “Risk Değerleme Uzmanı”, “Sanal Para Uzmanlığı”, “Hisse Senedi Analistliği”
İmalat sektöründe; “CNC Tezgâh Operatörü”, “Biyomedikal Mühendisliği”, “Mekanik Bakım Mühendisi”, “Enerji Sistemleri Mühendisi”, “Tekstil Mühendisi”, “Yazılım Mühendisi”, “Genetik Mühendisi”, “Gemi İnşa Mühendisi”, “Gıda Mühendisi”, “ElektrikElektronik Mühendisi”
Eğitim sektöründe; “Bilişim ve Teknoloji Öğretmenliği”, “Kodlama Öğretmeni”, “Uzaktan Eğitim Koçu/Uzmanı”, “Teknoloji Tasarım Öğretmeni”, “Veri Analisti”, “Matematik Öğretmeni”, “Özel Eğitim Öğretmeni”, “Dil ve Konuşma Terapisti”, “Robotik Kodlama Eğitmeni”, “Uçuş Eğitmenliği”
Sağlık sektöründe; “Dil Konuşma Terapisti”, “Ergoterapist”, “Genetik Mühendisi”, “Nükleer Tıp Uzmanı”, “Yaşlı Bakım Elemanı”, “Kök Hücre Araştırmacısı”, “Özel Eğitim Öğretmeni”, “Çocuk Gelişimi ve Eğitimi”, “Engelli Terapisti”, “Beslenme Uzmanı”
Sanayi 4.0 ile yaşamımızın her alanına tesir eden dijital dönüşüm sürecinde, üretim faktörlerinden emeğe olan talebin azalacağı tahmin edilmektedir. Özellikle makinelerin bireyleri ikame ederek daha etkin bir yapıya kavuşması, emek piyasası üzerindeki tehditleri güçlendireceği düşünülmektedir. Ancak İşgücü Piyasası Araştırması kapsamında, teknolojinin istihdam üzerindeki etkisinin sektörlere göre dağılımı incelendiğinde, istihdamın artacağını düşünen iş yeri oranının, istihdamın azalacağını düşünen iş yeri oranından fazla olması teknolojinin iş gücü piyasası üzerinde istihdamı azaltıcı etkilerinin olacağı düşüncesi ile zıt yönde önemli bir veri teşkil etmektedir. İşgücü Piyasası Araştırması kapsamında böyle bir veri elde edilmiş olsa da bu süreçte kamu sektörü, özel sektör, uluslararası kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları, eğitim kurumları ve diğer kurum ve/veya kuruluşların iş birliği yaparak süreci yönetmeleri ve buna bağlı olarak emek piyasası üzerindeki baskıyı hafifletmeleri gerekmektedir. Bu minvalde, dijital teknolojideki değişimlerle birlikte iş gücü arzına nitelik kazandırabilmek adına öncelikli sektörlerde ve alanlarda inovasyon kabiliyetlerinin geliştirilmesi önem taşımaktadır.
İşgücü Piyasası Araştırması aracılığıyla gelecekte öne çıkacak meslekler ve alanların neler olabileceği bilgisine ulaşılmıştır. Bu bağlamda, gelecekte öne çıkması beklenen mesleklere göre önümüzdeki dönemlerde dijital pazarlama, savunma sanayi, yenilenebilir enerji, yapay zekâ, robotik kodlama ve yazılımı, elektrikli otomotiv teknolojisi, otomasyon, geri dönüşüm, genetik, veri analizi, on-line eğitim, web tasarım, iş zekâsı, yatırım danışmanlığı, kullanıcı deneyimi, veri güvenliği, tasarım, nano teknoloji ve lojistik alanlarının daha fazla önem kazanacağı öngörülmektedir. Ülkemizin sahip olduğu genç ve gelişime yatkın beşeri sermaye avantajı, iş gücünün ihtiyaca uygun şekilde yetiştirilebilmesi hususunda en önemli fırsattır. Bu çerçevede, mevcut iş gücümüz dijital dönüşüm makasını kapatabilmek adına yapılacak reformlara yanıt verecek esnekliği barındırmaktadır. Emek faktörünün yapısının değiştirilebilmesine, öncelikli olarak eğitim sisteminin mesleki eğitim bazında reformize edilmesi ile başlanabilir.
Böylelikle farklı beceri ve yeteneklerle donatılan bireylerle iş gücünün niteliği artmış olacaktır. Diğer taraftan, var olan mesleklerin geliştirilebilmesi adına iş gücüne yeni yetkinlikler kazandırabilmek gayesiyle eğitim programları, mesleki ve teknik kurslar organize edilmelidir. Tüm bunlara ilave olarak yeni iş imkânlarının yaratılabilmesi açısından girişimciliğin desteklenmesi ve teşvik edilmesi gerekmektedir. Bu bilgiler ışığında, dijital dönüşüm yolculuğunda emek piyasası üzerinde konuşlanan risklerin ülkemizin lehine çevrilerek sahip olduğumuz fırsatları değerlendirecek şekilde yönetilmesi önemlidir. Böylece, bir yandan mevcut beşerî sermayemizin kalifiyesi artacak öte yandan teknolojide yaşanan gelişmeler sonucu yeni meslek alanları ortaya çıkacaktır. Sayılan bu hususların, istihdam yapımızı iyileştirerek işsizliğin azaltılmasında etkili bir rol oynayacağı öngörülmektedir.
Çalışmayı hazırlayanlar:
- Gözde ÖDEMİŞ İstihdam Uzman Yardımcısı/İŞKUR
- İbrahim KAVAK İstihdam Uzman Yardımcısı/İŞKUR
Kaynakça:
- Altun, F. (2020). Teknolojik Gelişmeler, Dijitalleşme ve Çalışmanın Geleceği. Bandırma On Yedi Eylül Üniversitesi, Sosyal Hizmet ve Danışmanlık Bölümü.
- Gülen, S. & Dönmez, I. (2021). Sosyal Bilimlerde Geleceğin Meslekleri, Uluslararası Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 13-21.
- Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On Birinci Kalkınma Planı, Ankara, 2019.
- Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), İşgücü Piyasası Araştırması (İPA), 2021.
- Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Veri Tabanı.
