Baharın müjdelenmesi amacıyla kutlanan Hıdırellez inanışa göre Allah’ın salih kullarından olan Hızır ve İlyas’ın her yıl buluşmalarının anılması sonucunda ortaya çıkan bir durum olurken, her yıl 6 Mayıs’ta çeşitli etkinliklerin düzenlenmesiyle meydana gelmektedir. Farklı inanış ve geleneklerde kutlanan Hıdırellezin ne olduğunu ve Hıdırellezde nelerin yapıldığını haberimizin detayından ulaşabilirsiniz…
Hıdırellez nedir?
Her yıl 6 Mayıs’ta büyük bir kutlama yapılarak anılan Hıdırellez Türkiye ile sınırlı kalmayarak Balkanlar ile Kazakistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Azerbaycan gibi ülkelerde de kutlanmaktadır. Hıdırellez gününde bolluk, bereket, şans isteyerek çeşitli ritüellerin gerçekleştirilmesinin ardından, geçmişten bu yana kutlanmaya ve ritüellerin uygulanmasına devam edilen bir gelenek olarak sürmektedir.
Hıdırellez gelenekleri nelerdir?
Geçmişten bu yana çeşitli ritüellerin devam edilmesiyle gerçekleştirilen Hıdırellezde uygulanan belli başlı gelenekler bulunmaktadır. 6 Mayıs’ta bu geleneklerin sırayla gerçekleştirilmesi sonucunda Hıdırellez manasına uygun bir biçimde kutlanmaktadır. İşte Hıdırellez günü yapılması gereken belli başlı gelenekler;
- Hıdırellezin olduğu gün herkes beyaz kıyafetlerini giymesi gerekmektedir. Beyaz kıyaafetlerin giyilmesinin ardından, yeşilliğin bolca olduğu bir ormana gidilerek burada yürüyüş yapmak ve yürüyüş esnasında bolca rızık, bereket istemek gerekir. Bilhassa bu istek ve arzular açık alanlarda geniş ferah yerlerde yapılması, bereketin ve rızkın gerçekleşmesi açısından önemli görülmektedir. Aynı zamanda Hıdırellez kutlamaları su kenarlarında gerçekleştirilebilirken bu alanda kutlamalarla Hızır’ın geçmiş olduğu bölgelerden çiçekler koparma ritüelini gerçekleştirebilirsiniz.
- Hızır’ın geçtiği bölgelerden kopartılan çiçeklerin kaynatılıp suyunun içilmesi sonucunda sağlığın her daim sizlerle olacağına inanç sonsuzdur. Çiçeklerin kaynatılmasından sonra elde edilen suyla 40 gün boyunca yıkanan kişinin her zaman genç ve sağlıklı bir görünüm içerisinde olacağına karşın da büyük bir inanış bulunmaktadır. Aynı zamanda Hızır’ın ruhu için Hıdırellez günü kuzu kesip, kestiğiniz kuzudan yemek de yine bugün yapılması gereken gelenekler arasında yerini almaktadır.
- Hıdırellez sabahın paraların bulunduğu tüm yerler, yiyeceklerin kapakları, pencereler, bereketin olma ihtimali olan her yerin kapısı açık kalması gerekmektedir. Açık bırakılan her şeyde bolluk ve bereketin fazlaca olduğuna inanılmaktadır. Bolluk ve bereketin olma ihtimali olan her yerin kapılarını sonuna kadar açmak Hıdırellez de uygulanması gereken ritüeller arasında yer almaktadır.
- Hıdırellez günü, mayasız yoğurt yapmak yine Hıdırellez zamanında uygulanması gereken yöntemlerden bir tanesidir. Hatta bazı yörelerdeki insanlar Hıdırellez zamanı ılık sütün içerisine tahta kaşık koyarak bekletir. Bu işlem de Hıdırellez uygulamasında yapılan ritüeller arasındadır.
- Halk arasında en çok bilinen ve belki de en çok uygulanan uygulamalardan bir tanesi gül ağacı altına Hıdırellez akşamında isteklerin yazılarak konulmasıdır. Hıdırellez akşamında kağıda isteklerin yazılmasının ardından gül ağacına koyduğunuz ritüelin hemen ardından ertesi gün yazılı kağıt alınır ve kağıt suya atılır. Kağıdın su içerisine karışıp gitmesi sonucunda dileğin gerçekleşeceğine olan inanış fazlasıyla büyüktür. Kağıt kullanılmadan istenilen dilekler işaret yoluyla da belli edilebilmektedir. Ev isteyenler ev, araba isteyenler araba maketi koyarak Hıdırellez ritüellerini gerçekleştirebilirler.
- Yüzük, kolye, küpe gibi kişisel eşyalar içerisi tamamıyla su dolu olan çömleğin içerisine atılması da yine Hıdıreellezde uygulanan ritüeller arasında yer almaktadır. Eşyaların çömleğe atılması sırasında kişilerin kısmetinin açılması yönünde dilekler bulunması gerekir. Çömleğin içerisine kişisel eşyalar bırakıldıktan sonra çömleğin kapağı kapatılır ve gül ağacının altında bir gece kadar bekletilir. Bir gece bekledikten sonra ertesi gün çömlek mânilerle birlikte açılır.
- Hıdırellezde uygulanan ritüellerden bir tanesi de aile fertleri adına fasulye ve nohut ekilmesidir. Her bir aile ferdi için 7 fasulye ve nohut ekiminin, ailenin tüm fertlerini kötülükten koruyacağına inanılmaktadır.
- Halk arasında yine en çok bilinen ve uygulamalardan bir tanesi kişilerin hanelerinin önünde nar patlatmasıdır. Nar sert bir şekilde yere atılarak patlatılır ve bu ritüelinde eve bolluk bereket getireceğine inanılır.
- Hıdırellezde belki de en sevilen ritüellerden bir tanesi dört yol ağzına yakılan ateştir. Dört yol ağzına yakılan ateş sonrasında kişiler üç kez olacak şekilde bu ateşin üzerinden atlar. Üç kez atlama sonrasında kişilerin tüm kış boyunca dinç ve sağlıklı olacağına inanılır.
- Hıdırellez gecesi yapılması gereken bir diğer ritüellerden bir tanesi ise kapıların önüne yeşil otlar asılmasıdır. Bilhassa ısırgan otunun asılması önemliyken bu ritüelde ineklerin fazlaca süt vermesi istenir.
Video: HIDIRELLEZ RİTÜELİ / HIDIRELLEZ DİLEKLERİ NASIL DİLENİR 2022
