Gazeteci Murat Aydın, habercilikte 5N1K neden bu kadar önemlidir? Sorusuna cevap verdi.
Habercilikte 5N1K Nedir?
‘’Aslında bir haberin namusudur.’’
5N1K haberin olmazsa olmazı. Bunu nasıl ifade ederiz 5N (Ne, Nerede, Ne zaman, Niçin, Nasıl) 1K (Kim). Haberi oluştururken öncelikle okuyucunun 5N1K’ yı haberin içinde görmesi gerekir. Örneğin bir trafik kazası olduğunu düşünün o trafik kazasının haberini okuduğunuzda size ne, ne zaman, nasıl, nerede, niçin ve kim sorularının cevabını vermiyorsa orada 5N1K kuralı ihlal edilmiştir. Günümüzde birçok haberde bu kurala uymuyor. Ama gazeteciliğin olmazsa olmazından bir tanesi 5N1K kuralıdır.
İzleyin: 5N1K Nedir ? Hangi haberlere güvenebiliriz?
https://www.youtube.com/watch?v=-V-wT5oACMA
“Israrla genç gazeteci adaylarımıza her zaman söylüyorum 5N1K kurallarına uyarak haberi yazın. Haberi yaptığınızda aynı zamanda okuyun, haberi okuduğunuzda kafanıza eğer bir soru işareti bir tereddüt doğuyorsa demek ki o haberde bir eksiklik vardır. Haberi yazarken hem bir gazeteci gözüyle bakmak lazım hem de okuyucu gözüyle bakmanız lazım.”
5N1K neden önemlidir. “Tek bir cümleyle özetlemek istiyorum. Okuyucunun tatmin olması lazım.”
Okuyucunun kafasında herhangi bir karışıklık doğarsa veya haberle ilgili kafasında soru işareti kalıyorsa bu demek oluyor ki 5N1K kuralına uyulmuyor.
5N1K kuralı olmayan bir habere güvenemeyiz demeli miyiz?
‘’Bu soruyu 20 yıl önce sorsaydınız belki diyebilirdim. Ama günümüzde bir haber hız açısından çok önemli, zamanla yarışıyorsun, çok fazla rakibin var ve bu hızlı habercilik aynı zamanda hatayıda getiriyor. Bu nedenle bu soruya direkt evet cevabı verirsem doğru olmayabilir. Haberi bu kurala mümkün olduğunca yaklaştırabilir isen evet o haber doğrudur ve güvenilebilir. Günümüz dünyasında şöyle bir sorun var, çok fazla haber sirkülasyonu var. Elimizdeki cep telefonlarında, evde bulunduğumuz durumlarda sürekli bir haber bombardımanı altındayız.’’ -Murat Aydın
Okuyucunun kafası bu anlamda karışık. Çünkü çok fazla yalan haber de üretiliyor. Özellikle internet teknolojisinin ortaya çıkması, web gazeteciliğin doğması, sosyal medya üzerinden yapılan haberler ve duyurular onlara baktığınızda evet bunları aslında okuyucunun kontrol etme şansı yoktur. O yüzden her önüne düşen haberi bu doğru haberdir demekte yanlış maalesef.
