Bir Bilene Sorduk ekibi olarak diyetisyenlere sorulan tatlandırıcılar zararlı mıdır? Haftada kaç defa şeker tüketilmeli? Meyve tüketimi nasıl olmalı? Sorularını Diyetisyen Ahmet KAYA’ya yönelttik.
Tatlandırıcılar zararlı mıdır?
Dünya Sağlık Örgütü, belli yapay tatlandırıcıların belli ölçülerde kullanılmasına müsaade etmektedir. Çünkü şeker hastaları, şeker pancarından üretilen küp şekerleri maalesef kullanamamakta. Çünkü şeker pancarından üretilen küp şekerler, şeker hastalarının sağlıkları için büyük risk oluşturmaktadır. Yapay tatlandırıcılar, bildiğimiz küp şekerlere oranla çok daha tatlı olabilmekte. Fakat yapay tatlandırıcıların kalori değeri oldukça düşüktür. Bu sebeple, şeker hastaları çay ve kahve gibi içeceklerinde belli oranda yapay tatlandırıcı kullanabilir.
“Geçmişten gelen bir tabir vardır. Her şeyin azı yarar çoğu zarar derler. Yapay tatlandırıcılar için de bu durum geçerli. Yapay tatlandırıcıların da belli ölçülerde tüketilmesi gerekmekte. Herhangi sağlıklı bir bireyseniz, yapay tatlandırıcıya başvurmanızı gerektirecek bir durum yoktur.”-Ahmet KAYA
İzleyin: Tatlandırıcılar zararlı mıdır?
Yapay tatlandırıcıları sağlıklı bireylerin kullanmasını önermeyen KAYA, yapay tatlandırıcıların diyabet veya gebelik döneminde ortaya çıkan diyabet hastalarının kullanması gerektiğini vurguladı.
Sağlıklı bir birey haftada kaç defa tatlı tüketmeli?
“Eğer hayatımız tamamıyla sağlıklı beslenme üzerine kuruluysa, şerbetli tatlılardan kesinlikle uzak durmalıyız. Türk toplumu olarak hem şanslıyız hem de dezavantajlıyız. Çünkü harika bir mutfağımız var. Fakat Türk mutfağının yemekleri maalesef yüksek kalori içermekte.”
Danışanlarının listelerinde, haftada 1 defa sütlü tatlı yeme hakkı sunduğunu söyleyen KAYA, yaz aylarında ise haftada 6 top sade dondurma hakkı sunduğunu vurguladı. Sade dondurma olmasının sebebi, aromalı dondurmalarda meyve şurupları gibi yüksek kalori içeren ek gıdaların bulunması.
Meyveler ne sıklıkla tüketilmelidir?
Meyveler yüksek şeker barındıran gıdalardır. Bu yüzden kilo vermek isteyenlerin en büyük meraklarından biri de meyvelerdir. Her besinin içerisinde belli bir şekerin olduğunu vurgulayan KAYA, meyve yerken de bu duruma dikkat etmemiz gerektiğini söyledi.
Meyvenin içinde bulunan şekerlere “fruktoz” denmektedir. Fruktoz, bir yere kadar karaciğerimiz için faydalıdır. Karaciğerin tek yakıtı şekerdir. Bu yüzden şeker tüketmeliyiz. Karaciğerin şeker ihtiyacını, şeker pancarı gibi şekerlerden değil, fruktoz veya sütte bulunan laktoz gibi şekerlerden almalıyız. Fakat her şeker türünün olduğu gibi fruktozun da içinde belli bir miktar kalori vardır. Bu yüzden meyve tüketirken, belli seviyeleri aşmamamız gerekmekte.
Bir kişinin ortalama tüketmesi gereken meyve, maksimum 5 porsiyon olmalı. Her meyvenin kendi porsiyon ölçüleri bulunmaktadır. Örneğin; 1 porsiyon muz, orta boy bir muzun yarısına tekabül etmektedir. Fakat 5 porsiyon meyve kuralı, kişiye göre değişiklik gösterebilir. Bu değişiklikler ise kişinin boyuna, kilosuna ve hastalıklarına göre düzenlenmektedir.
“Şeker hastaları için en sevmediğimiz mevsim, yaz mevsimidir. Çünkü yaz mevsiminde çıkan meyvelerin hemen hemen hepsi oldukça şeker içermektedir. Bu yüzden ben ve meslektaşlarım, şeker hastalarını meyve konusunda biraz daha kısıtlamakta.”
Kilo almak isteyenler için meyve tüketimi oldukça önemlidir. Meyve, kilo almak isteyenlerin listelerine, kalori arttırıcı olarak girmektedir. Kilo almak isteyenlerin şeker tüketmesi gerekir. Fakat şeker pancarı gibi glikoz içeren şekerler, kişinin sağlıksız bir biçimde kilo almasına neden olmaktadır. Bu yüzden kilo almak isteyenlerin meyve porsiyonları, diyetisyenleri tarafından arttırılır. Bu şekilde kilo almak isteyen kişiler, sağlıklı bir biçimde kilo alarak istediklerine kavuşabilecektir.
