Fiili hizmet süresi zammı ya da diğer adıyla yıpranma hakkı ile birçok meslekte erken emeklilik hakkı bulunuyor. Önceleri 18 tane mesleğe bu hak tanınırken, yapılan son düzenlemelerle bu hak sahipleri 45’e yükselmiş bulunuyor. 45 iş koluna tanınan erken emeklilik hakkı nasıl devreye giriyor? Erken emeklilik hakkı tanınan bu meslek kolları hangileridir? Meslek gruplarında yıpranma payı nasıl oluşuyor? İşte bütün bu soruların cevabını aşağıdaki yazımızda bulabilirsiniz…
Erken Emekli Olunabilecek Meslek Kolları Hangileridir?
Uzun süredir tartışılan erken emeklilik ve emeklilikte yaşa takılanlar konusu ile ilgili olarak, sosyal güvenlik sistemi aracılığıyla icra ettikleri iş kollarında tehlikeli ve ağır işlerde çalışanlara erken emeklilik hakkı yolu açılmış bulunmaktadır
Çıkarılan ilgili kanunda fiili hizmet süresi zammı olarak adlandırılan, halk arasında ise yıpranma hakkı olarak bilinen bu hak, birçok meslek sahibine erken emeklilik şansı tanıyor. Ağır, tehlikeli ve risk taşıyan meslek gruplarında olanların yaralandığı bu hak, pek çok meslek sahibine erken emekli olma hakkı tanıyor. Bu meslek gruplarından bazıları ise şu şekilde sıralanmaktadır;
- Kurşun ve arsenik işleri
Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanları için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 – 90 - Cam fabrika ve atölyeleri
Cam fabrika ve atölyeleri işlerinde çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Çimento fabrikaları
Çimento fabrikalarında çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Cıva üretimi işleri
Cıva üretimi işlerinde çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - Alüminyum fabrikaları
Alüminyum fabrikaları işlerinde çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Kok fabrikaları ve termik santraller
Kok fabrikaları ve termik santrallerde çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Döküm fabrikaları
Çimento fabrikalarında çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Demir ve çelik fabrikaları
Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler
Asit üretimi yapan fabrika ve atölyelerde çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - Madencilik ve yeraltı işleri
Madencilik ve yeraltı işlerinde çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 180 - Radyoaktif işler
Radyoaktif işlerinde çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - Su altında çalışılan işler
Su altında işlerinde çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 – 90 - Türk Silahlı Kuvvetleri
Türk Silahlı Kuvvetleri’nde çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - Sahil Güvenlik Komutanlığı
Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - Emniyet, Mit ve Polis çalışanları
Emniyet, Mit ve Polis olarak çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - İtfaiye ve yangın söndürme işleri
İtfaiye ve yangın söndürme işlerinde çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Basın ve gazetecilik işleri
Basın ve gazetecilik işlerinde çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - TRT’de haber hizmetleri işlerinde çalışanlar
TRT’de haber hizmetleri işlerinde çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - TBMM yasama organı üyeleri
TBMM yasama organı üyeleri için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - Cumhurbaşkanı yardımcıları
Cumhurbaşkanı yardımcıları için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - Bakanlar
Bakanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - Ceza infaz kurumlarında çalışanlar
Ceza infaz kurumlarında çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 90 - İhtiyat pilotları
İhtiyat pilotları için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Tabip
Tabip olarak çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Diş tabibi
Diş tabibi olarak çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Eczacı
Eczacı olarak çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Ebeler
Ebe olarak çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Hastabakıcılar ve hemşireler
Hastabakıcı ve hemşire olarak çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Toplum sağlığı teknisyeni
Toplum sağlığı teknisyeni olarak çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Anestezi teknikeri
Anestezi teknikeri olarak çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Sağlık fizikçisi
Sağlık fizikçisi olarak çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60 - Odyolog
Odyolog olarak çalışanlar için emekliliğe eklenecek gün sayısı: 60
İZLEYİN: Milyonlarca Kişiye Erken Emeklilik Müjdesi! İşte Detaylar
Günümüzde herkesin en büyük hayali bir an öce emekli olabilmek. Emekli olmak Türkiye’de oldukça zorlaştı. Üstelik emekli olduktan sonra alacağınız emekli maaşının düşük olduğunu da düşünürsek emeklilerin çilesi bitmiyor. SGK bir liste yayımladı ve bu listeye göre 43 yaşında bile emekli olmak mümkün. Ancak erken emekli olmak için bazı sektörler var. Ve o sektörlerden birinde çalışıyor ve şartları taşıyorsanız erkenden emekli olabilirsiniz.
Sosyal Güvenlik Kurumu bazı mesleklere ilişkin olarak erken emeklilik sağlayacak olan yıpranma hakkını devreye aldı.
“3,600 gün 2,520 güne düşüyor, maaş kesiliyor”
Kamuoyunda “yıpranma hakkı” olarak ifade edilen fiili hizmet süresi zammına ilişkin önemli bir adım daha atıldı.
SGK, yıpranma hakkından yararlanan meslek sayısını 45’e çıkardı. Artık röntgen teknisyeni, ağız-diş radyoloji uzmanı, cezaevinde çalışan memurlar, ihtiyat pilotları da bu haktan yararlanıp erken emekli olabilecek.
Kurşun-arsenikte, cam fabrika ve atölyelerinde, civa üretiminde, madenlerde, çimento ve kok fabrikalarıyla termik santrallerde çalışanlar başta olmak üzere yararlanan meslek sayısı 45’e çıktı.
Sosyal Güvenlik Kurumu yıpranma payına açıklık getirmek için bir genelge yayınladı.
Buna göre, artık röntgen teknisyenleri, ağız-diş radyoloji uzmanları, infaz ve koruma baş memuru, ceza infaz kurumu müdürü, ihtiyat pilotları da yıpranma hakkından yararlanacak.
43 yaşında emekli
Madenlerde çalışan işçilerin emeklilik yaşını 55’ten 50’ye indirirken, izinde geçirdikleri süreler tatiller de yıpranmaya dahil ediliyor.
Böylece madenciler 43 yaşında emekli olabiliyor. Geçen yıl kararname ile ceza ve infaz kurumu personeli ve sağlık çalışanlarına da yıpranma hakkı tanındı.
Cezaevlerinde çalışanlara verilen 90 günlük yıpranma hakkından cezaevi müdürü, infaz ve koruma baş memuru, hükümlü-tutuklularla irtibat içindeki diğer görevliler de yararlanacak.
Yıpranma hakkı bu kapsamdaki personel için Ağustos 2017’den sonraki çalışmaları için uygulanacak. SGK genelgesine göre emekli aylığı alanlar dışındaki “ihtiyat pilotları” da yıpranma hakkından yararlanacak.
Röntgen teknisyenleri, ağız, diş, çene radyolojisi uzmanları 90 gün yıpranma hakkından yararlanacak.
Yıpranma hakkından, kurşun ve arsenikte, cam fabrika ve atölyelerinde, cıva üretiminde, çimento ve kok fabrikalarıyla termik santrallerde, alüminyum, demir-çelik, döküm ve asit üretimi fabrikalarında, Emniyet, MİT, basın ve gazetecilikte çalışanların yer aldığı 45 meslek grubu yararlanıyor.
Hangi Meslekler Yıpranma Hakkından Yararlanabilir? I Herkese Hukuk
İşte yıpranma payı olan meslekler
Asit üretimi yapan yerlerde çalışanlar 90-180 gün
Madenlerin yer altında çalışanları 180 gün
TSK’da görevli subay, yedek subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ve sözleşmeli erbaş ve erler 90 gün
Basın Kartı Yönetmeliği’ne göre çalışan gazeteciler 90 gün
Emniyet ve MİT mensupları 90 gün
Cıva üretimi işleri sanayinde çalışanlar 90 gün
Radyoaktif ve doğal, yapay radyoaktif maddeler 90 gün
Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar 90 gün
Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlar 60-90 gün
Cam fabrika ve atölyelerinde çalışanlar 60 gün
Çalışanların en büyük hayali bir an önce prim günlerini ve yaşını doldurup emekli olabilmek. Günümüz şartlarında emekli olabilmek için en az 25 yıl çalışmak ve bir de yaşı beklemek zorundasınız. Ama yasaların sizlere tanıdığı bazı haklar var. Eğer bu şartları taşıyorsanız erken emekli olmanız mümkün. İşte o şartlar ve emekli olmanın koşulları…
Türkiye’de çalışan milyonlarca vatandaşın en büyük hayali emekli olmak. Çalışanlar ne zaman emekli olacaklarını merak ederken, bunu öne çekmenin formüllerini de arıyor. Emekli olabilmek için belli bir yaş, prim ve yılı doldurmak gerekiyor. Ancak yasalarımız emekliliği öne çekecek bazı avantajlar sunuyor.
1- Çocuk üzerinden prim
Kadın çalışanlar için çocukları üzerinden prim kazanma imkanı bulunuyor. Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün, yani 6 yıl kazandırıyor. Böylece yaşı ve yılı dolmuş bir anne 3 çocuğu varsa 6 yıl erken emekli olabiliyor. Burada tek şart, çocukların sigortadan önce doğmuş olması.
2- Askerlik
Erkeklerde ise askerlik süreleri hem yaşı geriye çekerken hem de prim kazanma imkanı veriyor. Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanılması, sigorta giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çekiyor. Böylece en az 1 yaş önce emeklilik imkanı bulunuyor.
3- 15 yılı dolduranlar
Kısmi emeklilik de denilen yöntemde ise 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor. Burada ise yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60’a kadar çıkıyor. Bu imkan 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için geçerli. Sonrası için ise prim 4500’e, yıl şartı 25’e çıkıyor.
4- Engelli raporu yüzde 60
Çalışırken iş yapabilme gücünü en az yüzde 60 kaybedenler malulen emekli olabiliyor. 1800 gün prim yeterli oluyor.
5- Engelli raporu yüzde 40
Engelli çalışanlar en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında yaş şartına bakılmadan 15 yıl 3 bin 600 günden başlayarak işe giriş tarihlerine göre 18 yıl 4680 güne kadar süreyle emekli olabiliyor.
6- Yıpranma hakkı
Ağır işlerde çalışanlar, madenciler, gazeteciler, gemi adamları gibi mesleklerde çalışanlar sigortalılık sürelerine belli oranda gün eklenerek ve işe girişi geriye çekerek emeklilik imkanına kavuşuyor.
7- Annelere prim
Başkasının bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan annelerin de 1 Ekim 2008 sonrası primlerinin dörtte biri toplam primlerine ekleniyor. Bu süre yaş şartından da düşülüyor.
SGK Yıpranma Hakkı Nedir?
5510 sayılı Kanun çerçevesinde meslek grupları risk gruplarına göre kategorize edildi. Yapılan yeni kategori sistemi sayesinde meslek gruplarının taşıdığı risklere göre gruplandırıldı. Yeni gruplandırma kapsamında eskiden çok riskli sınıfta olan 18 meslek grubuna yenileri eklendi. 27 yeni meslek grubunun eklenmesiyle birlikte çok riskli sınıftaki meslekler 45’e çıktı. Bu meslek gruplarının çok riskli olması nedeniyle yıpranma hakkı adı altında özel bir hak tanınmıştır. Yıpranma hakkı, çok riskli meslek gruplarında çalışan kişilerin, taşıdığı risklere bağlı yaşadıkları yıpranmaya karşı ek prim gün sayısı kazanmasıdır. Yani çok riskli meslek grubunda çalışan bir sigortalının 1 yılda 12 aylık olan sigorta prim ödeme gün sayısına 60 ile 90 gün aralığında ilave yapılıyor. Yıpranma hakkı çerçevesinde yıllık prim gün sayısına eklenecek gün sayısı, meslek gruplarına göre değişkenlik gösteriyor. Buna göre yıpranma hakkıyla yılda 60 ile 90 gün ilave prim gün sayısı kazanılıyor. SSK emeklilik şartları kapsamında belirlenmiş olan 15 yıllık hizmet süresi göz önüne alındığında 900 güne kadar çıkan bir erken emeklilik hakkı ortaya çıkıyor.
