Elimize bir türlü, yıpranmış, hatta yırtık bir para geçti. Kimse de almıyor. Harcayamıyoruz, peki ne yapmamız gerekir? Hayatımızın merkezi konumunda bulunan para kavramı eskilerden bize değiş tokuş sisteminden geçiş yapmıştır. Para yapısı itibariyle zarar görebilecek yapıdalar ne yazık ki. Bozuk paralarda zarar görme gibi bir durum pek mümkün olmasa bile banknot dediğimiz kağıt paralarda iş değişiyor.
Kağıt yapısı itibariyle yıpranmaya, zarar görmeye oldukça açık bir şey. Peki diyelim ki paranız yırtıldı. Bu parayla ne yapacağınız hakkında bir fikriniz var mı? Bu parayı değiştirip değiştiremeyeceğinizi merak ediyor olmalısınız.
Cebinizde unuttuğunuz paranızın pantolonunuzun yıkanması nedeniyle artık kullanılamayacak olması oldukça can sıkıcı bir durum olur elbette. Eğer paranızın yırtılmasının vs. mantıklı bir nedeni varsa değiştirebilirsiniz. Nasıl mı?
İzleyin: YIPRANMIŞ PARA KULLANIMI (Para Mevzuları)
Yırtık Parayı Değiştirme Nasıl Yapılır?
Paralar Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ve Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası kurumları tarafından değiştiriliyor. Bu bankalar dışındaki bankalar para değişim işlemi yapmıyorlar. Bu bankalardan birinin şubesine gidip para değişimi işlemlerinin yapılmakta olduğu yerlerden sıra alıp sıranızı beklerseniz yolun yarısını tamamlamış oluyorsunuz.
Sıra size gelince kimlik kartınızı gişe görevlisine vermeniz ve parayı uzatıp değiştirmek istediğinizi söylemeniz gerekiyor. Banka görevlisi de size paranın bu hale nasıl geldiği ile ilgili birtakım klişe soruları size soracaktır. Sizden tutarlı cevaplar aldığı takdirde ise paranın değişim talebini onaylamak durumunda kalacaktır. Oldukça kolay olan bu işlemler sayesinde eski paranızın yerini yeni paranız alacaktır. Paranızın zarar görmesi durumunda bu işlemler size paranızı geri vermiş olacaktır.
Genelde insanlar zarar gören paralarını değiştirmekle uğraşmak istemiyorlar. Bunun gereksiz olduğunu düşünüyorlar. Belki de zarar gören parayı değiştirebileceklerinden haberleri dahi yoktur. Araştırma gereği bile duymadığımız bu durum oldukça yaygın bir durum oysaki. Herkes hayatında en azından bir kez pantolonun cebinde parasını unutup çamaşır makinesinde pantolonunu yıkamıştır.
Parayı elini cebine attığında gelen buruş buruş olmuş kağıt parçasından aklına yeni yeni getirebiliyor çoğumuz ama eminim ki birçoğumuz bu paranın değiştirilip değiştirilemeyeceğini düşünmemiştir bile. Bu yazıda bu soruya cevap vermek umarım araştıranların aklındaki sorulara cevap niteliğinde olmuştur. Yine de siz siz olun paranızı pantolonunuzun cebinde unutmayın ya da küçük kardeşin küçücük ellerinde.
Merkez bankası veya ziraat bankasında değiştirilebilir. Yönetmelik şu şekilde;
madde 1- Türkiye Cumhuriyet merkez bankası banknotu olduğunun saptanması koşulu ile gerçek veya tüzel kişilerce ibraz edilen;
a)yazıları okunmayacak şekilde kirlenmiş, yıkanmış, boyanmış, yanmış, yırtılmış veya sair sebeplerle eskiyip yıpranmış, değeri belirlenebilen tam banknotlar, yazılı değerleri üzerinden başabaş olarak,
b) tek parçadan ibaret olmak kaydıyla yüzeyindeki eksiklik % 50 den az olan banknotlar yukarıdaki gibi yazılı değeri üzerinden başabaş olarak,
c) tek parçadan ibaret olmak kaydıyla yüzeyindeki eksiklik % 50 olan banknot parçaları ise yazılı değerinin yarısı üzerinden, yenileriyle değiştirilir.
madde 2- Aynı şekilde ibraz edilmekle beraber yapılan incelemede başabaş banknotların yüzeyinin yarısından fazlası eksik olan banknot parçaları ise değiştirilmez.
madde 3- Yırtılmış ve yanmış olup da parçaları birbirinden ayrılmamış banknot veya banknot parçaları değerlendirilmede tek parça itibar olunur. – Cihan Akdemir
