İnsan vücudu ve zihni açısından vitamin ve mineraller oldukça önemli bir yer kaplamaktadır. Bu vitamin ve minerallerin her biri gerekli olduğu gibi her biri farklı bir fayda ile hayatımızı daha sağlıklı ve kolay hale getirmemize yardımcı olurlar. Bu vitaminlerden biri olan ve hem kan hücrelerinin sayısını arttırmada hem de beyin yapısını koruyan ve sinir sistemini düzenleyen B12 olmadığı takdirde hem kan yollu hem de sinir hücrelerine bağlı hastalıklar ile karşı karşıya kalabiliriz.
B12 vitamini nedir ve faydaları nelerdir?
B12 vücutta neredeyse hem hücrenin ihtiyaç duyduğu bir vitamindir. Isıya duyarlı ve suda çözülebilen bir yapıya sahiptir. İnsan vücudu içerisinde ekendi başına üretilemeyen B12 vitamininin alımı için dış kaynaklar zorunludur. genel olarak beyin hücreleri ve alyuvar üretimi konularında trolü önemli olan B12 aynı zamanda amino asitler ve yağ asitlerinin vücutta kullanımında görev alır. B1 vitaminini hayvansal gıdalardan alabilir. Et, balık, yumurta ve süt ürünleri B12 bakımından zengin yapıya sahip gıdalardırlar. B12 vitamini bitkilerde bulunmadığı için vegan beslenme tipine sahip kişilerin takviye şeklinde alması oldukça önemlidir.
B12 vitamini faydaları
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- DNA sentezi ve alyuvar üretiminde görev alarak kansızlığı giderir.
- Sinir sisteminin düzenli çalışmasını sağlar.
- Hücre yenilenmesi sağlayarak yaraların daha erken kapanmasını sağlar.
- Hafızayı güçlendirir ve öğrenme hızını arttırır. Aynı zamanda Alzheimer gibi hastalıklara karşı koruma sağlar.
B12 eksikliği neden olur?
Vücuda yeteri kadar hayvansal gıda alınmadığı takdirde ya da alınan hayvansal gıdalar düzenli şekilde emilim gerçekleştiremediği zamanlarda B12 düzgün şekilde işlenmeyecek ya da işlenebilecek kadar B12 bulunmayacağından vücutta bazı semptomlar görülecektir. Bu belirtiler erkenden teşhis edilerek düzgün bir tedavi uygulanmaz ise ciddi hastalıklara neden olabilir.
B12 eksikliği belirtileri
- İştahsızlık, aşırı hızlı kilo kaybı
- El ve ayaklarda karıncalanma ve uyuşma hissi
- Dengeyi kuramama, ayağa kalktığında yaşanan baş dönmesi
- Anemiye bağlı olarak yorgunluk, soluk cilt, üşüme nefes darlığı ve kalp çarpıntısı gibi şikayetler
- Sürekli unutkanlık hali
- Anksiyete, sinir ve stres gibi duygu durumlarına dair ani bozukluklar, hızlı duygu değişimleri
- Ciltte kuruluk
- Ağız içi yaraları oluşumu
- Saç dökülmesi
- Odaklanma problemi
B12 eksikliği nelere yol açar?
Vücutta B12 vitamininin yeterli seviyede bulunmaması kalıcı olarak bazı hastalıklara yol açabilir. İşte B12 eksikliği nedeni ile gelişebilecek hastalıklar:
- Beyin ve sinir hücrelerinde kalıcı hasar
- Depresyon
- Hafıza sorunları
- Bilinç kaybı
- Uykusuzluk
- Anemi
- İdrar kaçırma
- Tat ve koku kaybı
B12 eksikliğine neden olan hastalıklar
B12 beslenme alışkanlıklarına bağlı şekilde gerçekleşebildiği gibi aynı zamanda bazı hastalıklara bağlı olarak da gerçekleşebilmektedir. B12 eksikliğine neden olabilecek diğer etkenler şu şekilde:
- Yetersiz beslenme, vegan beslenme biçiminde takviye alamama
- Mide küçültme ameliyatı geçirmiş olmak. Ameliyat sonrasında midenin yiyeceklerden B12 sağlama kapasitesinin düştüğü belirtiliyor.
- Hamileliğe bağlı gerçekleşen kansızlık
- Çölyak hastalığı
- Crohn hastalığı
- Pernisiyöz anemisi
- Gastrit
- İnce bağırsak rahatsızlıkları
- İnflamatuar bağırsak rahatsızlıkları
- Yaşlılık ve buna bağlı mide asidinin çalışmasının azalması
- Çeşitli mide ilaçlarının kullanımı
- Alkolizm
B12 eksikliği tedavisi
B12 eksikliği belirtileri görülüyorsa mutlaka kan testi yaptırılmalı ve kesin sonuç alınmalıdır. Erken dönemde B12 eksikliğini gidermek için et, yumurta, tereyağı, süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdaların tüketiminin beslenme alışkanlığı içerisine dahil edilmesi yeterli olacak olsa da, B12 eksikliği ilerledikçe multivitamin ya da enjeksiyon yöntemleri ile hekim kontrolü çerçevesinde tedavi alınmaktadır. Kritik seviyeye gelmedikçe B12 takviyeleri ve B12 bazlı gıdaların tüketilmesi yeterli olacaktır.
